İşe giriş sağlık raporu, çalışanın sağlığını ve iş güvenliğini koruma amaçlı önemli bir belgedir. Özellikle tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde bu raporun alınmaması ciddi sonuçlar doğurabilir. Çalışan sağlığı ve güvenliği mevzuatı gereği, işverenler çalışanlarının işe giriş ve periyodik sağlık muayenelerini yaptırmakla yükümlüdür. Peki, işe giriş sağlık raporu alınmazsa ne olur?
1. İdari Para Cezaları
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 26. maddesi, sağlık gözetimi işlemlerini yerine getirmeyen işverenler için idari para cezası uygulanacağını belirtir. Özellikle tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde çalıştırılan her işçi için ayrı ayrı ceza kesilir. 2024 yılı itibarıyla kişi başına ceza miktarı 1911 TL olarak belirlenmiştir. Yani, işyerinde sağlık raporu olmayan her çalışan için bu miktarda bir ceza ödenmesi gerekir. Bu durum, işverenin maddi açıdan büyük bir yük altına girmesine neden olabilir.
2. İş Kazaları ve Hastalıklar
İşe giriş sağlık raporu, çalışanın yapacağı iş için sağlık açısından uygun olup olmadığını belirler. Eğer sağlık raporu alınmadan bir çalışan işe başlatılır ve iş kazası veya meslek hastalığı meydana gelirse, işveren daha ciddi sorunlarla karşı karşıya kalabilir. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), iş kazası veya hastalık sonucu ödenen tazminatları işverenden geri talep edebilir. Bu da işverene hem hukuki hem de mali açıdan büyük zararlar getirebilir.
3. Periyodik Sağlık Muayeneleri
İşe giriş sağlık raporu, yalnızca işe başlama anında değil, aynı zamanda belli periyotlarla tekrarlanması gereken bir zorunluluktur. İşin tehlike sınıfına göre periyodik muayene aralıkları şu şekildedir:
- Az tehlikeli işlerde: 5 yılda bir
- Tehlikeli işlerde: 3 yılda bir
- Çok tehlikeli işlerde: 1 yılda bir
Bu süreler içerisinde raporların yenilenmemesi, işvereni cezai yaptırımlarla karşı karşıya bırakır. Ayrıca, bu muayenelerin yapılmaması durumunda çalışanların sağlık durumları risk altında olabilir ve iş kazası ihtimalleri artar.
4. İş Güvenliği ve Çalışan Verimliliği
İşe giriş sağlık raporu alınmadığında, çalışanların işyerindeki sağlık ve güvenlik riskleri artar. Özellikle ağır ve tehlikeli işlerde, sağlık sorunları olan bir çalışanın işe uygun olmaması hem kendisi hem de diğer çalışanlar için büyük bir tehlike oluşturabilir. Bunun yanı sıra, çalışanların sağlık durumlarının uygun olmaması, verimliliği düşürebilir ve işyerinde iş kazalarının meydana gelme olasılığını artırabilir.
İşe giriş sağlık raporu, sadece yasal bir zorunluluk değil, aynı zamanda işyerinde sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturmak için kritik bir adımdır. İşverenler bu raporu almadıklarında yalnızca idari para cezalarıyla karşılaşmakla kalmaz, çalışanlarının sağlığını ve iş güvenliğini de riske atmış olur.